Gewoon bijzonder, bijzonder gewoon
Omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag
Van moeilijk verstaanbaar gedrag naar gewoon leven
Het gedrag van cliënten is soms moeilijk te begrijpen. Een cliënt kan onrustig of zelfs agressief worden, zich juist terugtrekken en nergens meer aan meedoen. Soms leidt dat tot ‘verbijzondering van de cliënt’ en mondt het uit in één op één begeleiding. Bij MVG cliënten is het daarom soms ingewikkeld een goede balans te vinden tussen goed leven, mooi werk voor de professional en ook nog een verantwoorde bedrijfsvoering.
Gewoon bijzonder, bijzonder gewoon
Daarom ontwikkelde Human Talent Group samen met s’Heeren Loo regio en experts in de gehandicaptenzorg het programma Gewoon bijzonder, bijzonder gewoon. Een programma, gebaseerd op de omgevingsgerichte benaderingen als Triple C, Heijkoop waarin medewerkers geholpen worden om ‘voorbij het probleemgedrag te kijken’ en de cliënt dat te bieden wat de client nodig heeft.
1 Een omgevingsgerichte benadering
Bij omgevingsgerichte benaderingen richten we ons niet op het moeilijk verstaanbare gedrag maar kijken we vooral welke omgeving (ook wel context genoemd) iemand nodig heeft om een zo gewoon mogelijk leven te kunnen leiden. In dit eerste hoofdstuk zoomen we in op ‘omgeving’ of ‘context’ en wat die met je doet.
30 minuten online, 3 werkvormen
2 Mijn visie en kernwaarden
In dit tweede hoofdstuk kijken we naar welke kernwaarden voor jou belangrijk zijn en hoe die passen bij een omgevingsgerichte benadering, bijdragen aan normalisatie van het leven, helpen de juiste context te bieden.
Waarden ontwikkel je samen door te reflecteren en in dialoog te gaan met elkaar over wat je er onder verstaat. In dit hoofdstuk nodigen we je ook daartoe uit.
30 minuten online, 6 werkvormen
3 Behoeftes van de cliënt
Begeleiding en behandeling bij omgevingsgerichte benaderingen is gericht op het voldoen aan menselijke behoeften van cliënten. Door maximaal antwoord op of invulling te geven aan die behoeften, zal probleemgedrag verminderen en zal de cliënt steeds meer ‘het gewone leven’ kunnen leven en ervaren. Dat vraagt heel goed kijken ‘achter het gedrag’ naar welke behoeften voor elke cliënt belangrijk zijn en hoe je daar goed op in kunt spelen. In dit hoofdstuk gaan we daar samen mee aan het werk.
30 minuten online, 3 werkvormen
4 Behandeling
Behandeling is primair de juiste context bieden. Een juiste context waardoor de cliënt de route naar het gewone leven in kan slaan. Maar, wat houdt een juiste context precies in? Naar welke factoren kijk je dan? Welke rol speelt jouw relatie met de cliënt? En hoe ontwikkel je, stapsgewijs, zo’n relatie met de cliënt dat de cliënt deze reis met jou wil aangaan?
30 minuten online, 5 werkvormen
5 Competentieontwikkeling
Ieder mens wil zich ontwikkelen! We werken aan de ontwikkeling van competenties. Dat begint bij het stellen van doelen: waaraan wil de cliënt gaan werken. In dit hoofdstuk gaan we samen aan het werk met het stellen van doelen en competentiegericht begeleiden.
30 minuten online, 3 werkvormen
6 Begeleiden
Natuurlijk heeft iedere begeleider zijn eigen begeleidingsstijl, je neemt je eigen karakter en kleur mee. Maar, hoe kan je je manier van begeleiden op de juiste manier afstemmen op de behandelfase, het ontwikkelingsniveau, de situatie? En, wat werkt daarin precies! Kortom nog genoeg om samen over na te denken en ervaringen over uit te wisselen.
30 minuten online, 5 werkvormen
7 Ontwikkelingsgericht dagprogramma
We hebben ontdekt welke visie en waarden bij ons leidend zijn. We hebben ontwikkelingsdoelen gesteld. We weten hoe we qua begeleidingsstijl hiermee om moeten gaan. Dan komt het erop aan dat het op een goede manier in de praktijk landt. Om dat te kunnen doen werken we met een dagprogramma: het middel om te komen tot groei in competenties.
30 minuten online, 5 werkvormen
8 De ijsberg
Gedrag is wat we zien. Dat is het topje van de IJsberg. In traditionele benaderingen staat het probleemgedrag centraal. De diagnose vormt de verklaring voor het gedrag.
Bij omgevingsgerichte benaderingen wordt het probleemgedrag gezien als betekenisvol gedrag. De cliënt wil ons er iets mee vertellen. Iets vertellen over welke context de cliënt nodig heeft. Daarmee nemen we voorgoed afscheid dat probleemgedrag direct voortkomt uit een stoornis of afwijking.
Wat kan je dan wel met al die diagnoses?
30 minuten online, 5 werkvormen
9 Samen werken, samen leren
Bij cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag is (nog) niet weten volkomen normaal. Dat is inherent aan het werken met deze doelgroep. Dat je soms uit onmacht grijpt naar interventies waar je, vanuit je visie en kernwaarden niet achter staat, mag er zijn.
De uitdaging is dat er een zodanig open en waarderend leerklimaat is, dat je kwetsbaar durft te zijn naar elkaar. Elkaar durft (hulp) te vragen. En ook elkaar durft te bevragen als je iets ziet wat bij jou vragen oproept. Alleen zo leer je met en van elkaar.
Een dergelijk open leerklimaat is tegelijk een belangrijke contextfactor voor cliënten. Die als geen ander aanvoelen of het team hecht en heel is.
30 minuten online, 8 werkvormen
10 Begeleidingstechnieken
We worden steeds concreter. Van visie en waarden, begeleidingsstijl naar begeleidingstechnieken. Een begeleidingstechniek is kennis, een vaardigheid of een hulpmiddel die je inzet in de begeleiding om een doel te bereiken. Je kan de techniek in elke behandelfase inzetten. In dit hoofdstuk behandelen we verschillende begeleidingstechnieken en kijken we hoe deze passen in de omgevingsgerichte benaderingen.
30 minuten online, 10 werkvormen
Over het programma:
Het programma is een op maat implementatie programma dat maximaal aansluit bij de bestaande context (contextuele benadering) en is gebaseerd op 3 pijlers: 1. Iedere cliënt de juiste plek. 2. Goed opgeleide vakbekwame medewerkers. 3. Een organisatie die ondersteunend werkt.
Op basis van een uitgebreide verkenning wordt in kaart gebracht waar de afdeling/het rayon, staat en wat nodig is om de afdeling/het rayon verder te brengen.
Het programma bestaat uit begeleiding, advisering van bestuur, MT, managers zorg en uit een blended programma voor de ontwikkeling van alle medewerkers. Dit blended programma wordt aangeboden op basis van het zogenaamde train-de-trainer model.
De hiernaast beschreven programmalijn wordt op maat gemaakt, passend bij daar waar de medewerkers staan in hun ontwikkeling.
Train-de-trainer programma
Het train-de-trainer programma traint de leidinggevende in vaardigheden om gedragsverandering over te brengen, te oefenen en te zorgen dat het beklijft. Daarnaast werken we aan kennis, deskundig op het onderwerp. We ondersteunen de leidinggevende om het programma ‘in actie’ te zetten, samen met medewerkers te gaan doen. Vanuit een positieve waarderende aanpak en hoe je vervolgens, in de dagelijkse praktijk, aandacht kunt geven aan het leren en ontwikkelen.
In de jeugdzorg krijgt de leidinggevende hier ook extra studiepunten voor.
Algemene informatie
- Begeleidingsprogramma op drie pijlers: 1. iedere client op de juiste plek. 2. Goed opgeleide vakbewame medewerkers. 3. Een organisatie die ondersteunend werkt.
- Blended programma voor alle betrokken medewerkers, met werkvormen voor in de dagelijkse praktijk.
- 12-18 maanden doorlooptijd
- Aangeboden vanuit train-de-trainer model voor Teamcoördinatoren / teamleiders.
Uitvoering en kosten
Wij helpen je met de uitvoering van het programma in jouw instelling door je volledig te ondersteunen. Samen zorgen we dat het programma merkbaar, zichtbaar impact heeft. Het programma wordt aangeboden vanuit een zogenaamd train-de-trainer model. Daarbij leiden wij aandachtsfunctionarissen / teamleiders op om samen met de teams aan de slag te gaan met het programma en alle opdrachten die je daarin in de praktijk gaat uitvoeren.